Μέλι και διατροφή

Το µέλι είναι αναµφίβολα ή θρεπτικότερη γλυκαντική ύλη που υπάρχει.  Η βιολογική του αξία καθορίζεται από µια σειρά ευεργετικών δράσεων που αυτό έχει στο ανθρώπινο οργανισµό,  δράσεις που οφείλονται στα επιµέρους συστατικά του (από Θρασυβούλου, 2005):
• Τα σάκχαρα του µελιού είναι πιο εύκολα απορροφίσιµα από τον ανθρώπινο οργανισµό.  Τα φωσφορικά άλατα που περιέχονται στο µέλι βοηθούν στη σωστή αξιοποίηση της γλυκόζης. Επίσης, οι βιταµίνες που περιέχει το µέλι, αν και σε χαµηλή συγκέντρωση, εξασφαλίζουν την απορρόφηση και χρησιµοποίηση των σακχάρων.
• Περιέχει σηµαντικές ποσότητες σε µέταλλα και ιχνοστοιχεία, συστατικά απαραίτητα για τον άνθρωπο. Επίσης, έχει σηµαντική αντιβακτηριακή και αντιοξειδωτική δράση. 
• Η κατανάλωση µελιού βοηθά στην ελάττωση του ολικού αριθµού µικροβίων του εντέρου.
• Βοηθά στις αλλεργίες από γύρη. Η µικρή περιεκτικότητα του µελιού σε γύρη βοηθά τον οργανισµών όσων έχουν αλλεργία να αποκτήσει ανοσία στη γύρη.
• Η κατανάλωση µελιού µετά από την κατανάλωση οινοπνεύµατος βοηθά στον ταχύτερο (κατά 39%) µεταβολισµό του τελευταίου από τον οργανισµό.
• Έχει ευεργετική επίδραση στην καρδιά λόγω αποθήκευσης γλυκογόνου στους µυς τις καρδιάς. Επίσης,  η ακετυλοχολίνη που περιέχει διαστέλλει τις στεφανιαίες αρτηρίες και διευκολύνει έτσι την κυκλοφορία του αίµατος.
• Επιταχύνει την ίαση ανοιχτών πληγών,  εγκαυµάτων και ελκών λόγω της αντιβακτηριακής δράσης του.
• Μέλι και αρτηριοσκλήρυνση. Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης (και ως εκ τούτου η απότοµη αύξηση της γλυκόζης στο αίµα)  έχει αποδειχτεί ότι συµβάλει στη δηµιουργία συµπλόκων της γλυκόζης µε πρωτεΐνες (γλυκοσυλίωση),  τα οποία κατακάθονται στα εσωτερικά τοιχώµατα των αρτηριών προκαλώντας την απόφραξή τους.  Το µέλι περιέχει ελεύθερα αµινοξέα και βιταµίνες που παρεµποδίζουν τη γλυκοσυλίωση. Επίσης, η φρουκτόζη που περιέχεται στο µέλι απορροφάται αργά από τον οργανισµό και αποθηκεύεται στο συκώτι,  οπότε δεν αυξάνονται απότοµα τα επίπεδα γλυκόζης στο αίµα
• Στην παραδοσιακή ιατρική χρησιµοποιείται σαν δυναµωτικό,  τονωτικό και καταπραϋντικό,  κατά της ανορεξίας και της αδιαθεσίας,  βοηθά σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας,  βήχα και κρυολογήµατος,  ενώ,  τέλος,  διευκολύνει τον ύπνο αν καταναλωθεί λίγο πριν από αυτόν.

Να πούµε ότι το θερµιδικό περιεχόµενο του µελιού είναι κατά µέσο όρο 3200 (εύρος 3000-3700) θερµίδες/Kg. Σαφώς και παχαίνει το µέλι, αν καταναλωθεί σε µεγάλες ποσότητες.
Όµως, εκτός του ότι έχει χαµηλότερη θερµιδική αξία από τη ζάχαρη (4000 θερµίδες/Kg), έχει και πλείστες άλλες ευεργετικές ιδιότητες,  όπως αναφέραµε νωρίτερα.  Εν κατακλείδι,  η κατανάλωση κατά µέσο όρο 100 γραµµαρίων µελιού καθηµερινά έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον ανθρώπινο οργανισµό, χωρίς να του δίνει πολλές θερµίδες.

Ποιοτικά κριτήρια του µελιού. 
Τα ποιοτικά κριτήρια το µελιού θα µπορούσαν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες. Από τη µια είναι τα κριτήρια επιλογής ενός µελιού από τον καταναλωτή, ενώ από την άλλη υπάρχουν τα κριτήρια που πρέπει το µέλι να πληροί, βάσει της κείµενης νοµοθεσίας.
Τα κριτήρια επιλογής ενός µελιού από τον καταναλωτή είναι αναµφίβολα η γεύση και το άρωµα αυτού. Οι δύο αυτές έννοιες είναι αλληλένδετες και καθορίζονται κυρίως από τη σύνθεση των φυτών από τα οποία το µέλι προήλθε.  Κάθε φυτό συνεισφέρει τις δικές του αρωµατικές ουσίες, µε αποτέλεσµα να υπάρχουν µέλια µε πολλές και διαφορετικές µυρωδιές.
Από την άλλη,  η γεύση του µελιού καθορίζεται από τα σάκχαρα αυτού,  τα αρωµατικά του συστατικά και άλλες ουσίες που βρίσκονται σε µικρή περιεκτικότητα.  Η θέρµανση του µελιού µπορεί να αλλοιώσει τη γεύση και το άρωµα αυτού.
Ένα άλλο κριτήριο επιλογής ενός µελιού µπορεί να είναι το χρώµα αυτού. Γενικά,  το χρώµα εξαρτάται από τα µέταλλα,  τα φλαβονοειδή και τις φουράνες που το µέλι περιέχει αυξηµένη περιεκτικότητα σε µέταλλα και φουράνες δίνει σκούρο χρώµα στο µέλι. Αν και τα σκουρότερα µέλια είναι πιο θρεπτικά από τα ανοιχτόχρωµα,  έχουν συνήθως πιο έντονο άρωµα και δυνατή γεύση.  Τελευταία,  οι καταναλωτές δείχνουν να προτιµούν µέλια µε υψηλότερη θρεπτική αξία, δείχνοντας ιδιαίτερη προτίµηση στα σκουρόχρωµα µέλια.
Εκτός από τα κριτήρια του καταναλωτή, υπάρχουν και ποιοτικά κριτήρια που το µέλι πρέπει να πληροί και τα οποία περιλαµβάνονται στην Οδηγία 2001/110 του Συµβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτά αφορούν στην περιεκτικότητα του µελιού σε HMF, διαστάση και προλίνη, το pH αυτού, την υγρασία, το άθροισµα των σακχάρων γλυκόζη και φρουκτόζη, τις µη υδατοδιαλυτές ουσίες κ.ά

πηγή πληροφοριών : Βιβλιοθήκη ΤΕΙ Κρήτης